EKONOMİ/İZMİR
İstanbul Sanayi Odası tarafından açıklanan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde 37 üyelerinin göründüğünü dile getiren Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, merkezi başka şehirlerde olup aynı zamanda İzmir’de üretim yaptığı için EBSO’ya da üye olan firmalarla birlikte bu rakamın 67’ye yükseldiğini ifade etti. Yorgancılar, geçen sene bu rakamın 74 olduğuna dikkat çekti.
İSO 500’ün yaklaşık yüzde 13,4’ünü EBSO üyesi firmaların oluşturduğuna dikkat çeken Yorgancılar, “EBSO’nun ilk 100 listesine giren firmaların 39 tanesi de 500 büyük listeye girmeyi başardı. EBSO Üyesi 100 büyük firmanın üretimden satışları yüzde 32,3 oranında arttı. 500 büyük firmanın da yüzde 36,3 arttı. Enflasyondan arındırıldığında 100 büyük firmada üretimden satışlar reel olarak yüzde -8, 500 büyük firmada da yüzde -3,4 geriledi. Benzer şekilde net satışlar 100 büyük firmada yüzde 32,9 artarken, 500 büyük firmada yüzde 36,9 yükseldi.” diye konuştu.
Yorgancılar yıl içerisinde mevzuat ve kur baskısı altında kalan 100 büyük firmanın ihracatının yüzde 4 azaldığını belirtirken, 500 büyük firmanın ihracatının da çok sınırlı da olsa yüzde 1,5 oranında arttığını ifade etti. Firmaların borçlarının da arttığına dikkat çeken Yorgancılar, “Parasal olmayan kıymetli varlıklar incelendiğinde; 100 büyük firmanın borçları yüzde 37,5, 500 büyük firmanın yüzde 45,1 artarken, özkaynaklar 100 büyük firmada yüzde 24, 500 büyük firmada da yüzde 31,6 oranında arttı. Borç bulmanın, finansman teminin güçleştiği bir dönemde, 100 büyük firmada borç/özkaynak oranı yüzde 82,2’ye, 500 büyük firmada yüzde 91,8’e yükseldi. Net kambiyo zararı 100 büyük firmada yüzde 17 artarken, 500 büyük firmada yüzde 122,5 oranında arttı.” dedi.
Faiz oranlarındaki yüksek artışın, kurun yatay seyrinin de, finansman dengelerini etkilediğini hatırlatan Yorgancılar “Finansman giderlerinin faaliyet karı içindeki payı; 100 büyük firmada yüzde 36’dan yüzde 44’e, 500 büyük firmada yüzde 57’den yüzde 97’ye çıktı. Yani, 100 büyük firma, faaliyet karının yarısını, 500 büyük firmada neredeyse tamamını finansman giderleri için kullandı. 100 büyük firmanın yüzde 36’sı, 500 büyük firmanın yüzde 30,4’ü zarar açıkladı. Dolayısıyla, satış karlılığı da ciddi derecede olumsuz etkilendi. 100 büyük firmada satış karlılığı yüzde 7,6’dan yüzde -1’e, 500 büyük firmada yüzde 8,6’dan 2,6’ya geriledi.” diye konuştu.
Üretim, yatırım ve ihracata odaklanmalıyız
Jeopolitik risklerin canlı kaldığı, işgücü ve finansman maliyetlerinin arttığı, iç ve dış talebin yavaşladığı bir süreçte nakit akışı bozulan, kredi kullanımı zorlaşan sanayicinin, küresel pazarlarda da rekabet gücünün zayıfladığını vurgulayan Yorgancılar, “Gerek 100 büyük gerekse 500 büyük firmamızın birbirine paralel 2024 yılı performansı, bu zorlu süreci özetliyor. O nedenle de; ivedilikle üretim, yatırım ve ihracat ortamındaki sorunların giderilerek, sanayimizin önce motivasyonunu ve heyecanını, ardından da rekabet gücünü artıran politikalara ihtiyacı var. İmalat sanayinin GSYH içinde azalan payı da; sürdürülebilir büyüme için sanayileşmeyi yeniden ekonominin merkezine alan, reel sektörün rekabet gücünü destekleyen, üretim bazlı, yeni bir ekonomik programın uygulamaya konulmasını gerekli kılıyor.” görüşünü ifade etti.
