FİKRİ CİNOKUR/ANTALYA
Antalya Tarım Konseyi, Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü işbirliği ile geçen 19 Eylül’de düzenlenen Akdeniz Bölgesi Keçi Çalıştayı sonuç raporu açıklandı.
Yüzyıllardır Anadolu kültürünün ayrılmaz bir parçası olan keçi yetiştiriciliği ve çobanlık geleneğinin ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan önemine dikkat çekilen raporda, keçinin, orman ekosisteminin doğal bir unsuru olarak kabul edilmesi gerektiği belirtildi. Raporda, küçükbaş hayvan yetiştiriciliği sorunları, vahşi hayvan saldırıları, çobanlık mesleğinin geleceği, veteriner hizmetleri ve hastalıklar, pazarlama, örgütlenme, damızlık materyali, genç ve kadın girişimciliği gibi sorun ve çözüm önerileri vurgulandı.
"Ormanlarda keçi otlatılması yangınlara karşı önlem olacak"
Meraların yapılaşma, maden ve enerji yatırımları nedeniyle daraldığı, mevcut su kaynaklarına erişimin güçleştiğini, orman alanlarında otlatmaya yeterli izin verilmediği belirtilen raporda, şöyle denildi:
‘’Yaylalarda yapılaşma önlenmeli, mera ıslah çalışmaları artırılmalı, ormanlık alanlar kontrollü otlatmaya açılmalı, göç yolları düzenlenmeli. Ağaçlandırmadan itibaren 10-15 yılı aşmış ormanlık alanlar kontrollü olarak otlatmaya açılmalı ve orman alanlarında keçi otlatılması yangını önlemede etkili olacak. Mera vasfını kaybetmiş alan tanımı kamu tarafından kullanılmamalı, ‘mera vasfı kazandırılmış alanlar’ hayvancılığın hizmetine sunulmalıdır. Köy ve mahalle merkezlerinde hayvanların su ihtiyacı şebeke suyundan karşılanması nedeni ile su tüketim miktarının çoğalması ve tonaj fiyatlarının yüksek olması maliyetleri artırıyor. Köy ve mahalle merkezlerinde hayvancılıkta kullanılan suyun fiyatlandırılmasında indirim uygulanmalıdır.”
Büyükşehir Yasası’nın doğrudan ve dolaylı olarak hayvansal üretimi olumsuz yönde etkilediğine dikkat çekilen raporda, kırsal alan ile ilgili mevzuat değişikliği yapılması, mahalleye dönüştürülen köylerin üretimi etkileyen gerek kavramsal ve gerekse uygulamadaki kısıtların kaldırılması ve tarımsal üretim yapanlara öncelik tanınması istendi.
"Domuz artışı keçiler için tehdit oluşturuyor"
Keçi Çalıştayı Sonuç Raporunda, halk arasında canavar diye bilinen kurt saldırısından kaynaklanan sürü kaybının yetiştiricilik açısından önemli bir sorun olduğu ortaya çıktı. Bu nedenle çobanların bir kısmının bu gerekçeyle küçükbaş hayvan yetiştiriciliğini terk ettiğine dikkat çekilen raporda, şöyle denildi:
‘’Yetiştiriciler, özellikle kurtların doğaya orman teşkilatı tarafından bırakıldığı konusunda endişeler taşıyorlar. Domuz popülasyonundaki artış keçiler için tehdit oluşturuyor. Yabani hayvan popülasyonu tespit edilmeli, çoban ailelerinden bölgesel kontrol mekanizmaları oluşturulmalı, başıboş köpekler kısırlaştırılmalı ve barınaklara alınmalı. TARSİM sigortası yaygınlaştırılması ve devlet destekleri artırılmalı.’’
"Çobana çeyiz desteği verilsin"
Çobanlık mesleği ve hayvancılık yapanlara karşı olumsuz algı oluştuğu, çobanların evlenmekte sıkıntı yaşadığı, çobanlık mesleğinin gençler ve kadınlar tarafından tercih edilmemesi ve toplumsal algının olumsuz etkilenmesin en önemli sorunlardan biri olarak öne çıkan raporda, şu görüşlere yer verildi.
‘’Kadınlar çobanlarla evlenmek istemiyor, aileler de kızlarını hayvancılık yapanlarla evlendirmek istemiyor. Bu da çobanlık mesleğinin geleceğinin önündeki en büyük engellerden biridir. Çoban istihdam desteği artırılmalı, kadınların sosyal güvenlik primleri devletçe ödenmeli, çoban çiftlere düğün ve çeyiz desteği verilmeli, genç kadınların işletme sahibi olması teşvik edilmeli.’’
Son dönemde artan hayvan hastalıkları ve şap vakalarının pazarları olumsuz etkilediği, ilaç ve hizmet maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle yetiştiricilerin zorlandığına dikkat çekilen raporda, koruyucu hekimliğin güçlendirilmesi, üniversitelerle ortak projeler geliştirilmesi istendi.
"Keçi eti kokuyor algısı tüketimi azaltıyor"
Keçi etinin koktuğuna dair bir olumsuz algının tüketimi azalttığı, restoranlarda keçi ve oğlak eti menülerinin bulunmadığı kaydedilen raporda, tadım etkinlikleri ile farkındalık oluşturulması, keçi etinin sağlık değerinin medyada anlatılması, agroturizm ve sosyal medya kampanyalarının artırılması, izlenebilirlik ve sertifikasyon sistemlerinin kurulması, “Toros Oğlağı” gibi bölgesel marka ürün geliştirilmesi önerildi. Keçi etinin sağlık değerinin yeterince anlatılamadığı vurgulanan raporda, “Görsel medyanın, özellikle sabah kuşağında, kadın ve sağlık içerikli programlarda oğlak etinin sağlık değerinin, popüler yapımcı ve hekimlerce konuşulması sağlanmalıdır” denildi.
Kırsalda yaşamın devamı için eğitim ve sağlık hizmetlerine ulaşımın önemli olduğu belirtilen raporda, taşımalı eğitimin yeniden uygulanması istendi. Keçi yetiştiriciliğinin geliştirilmesi için 13 öneri sunuldu. Öneriler şöyle:
- Taşımalı Eğitim yeniden uygulanmalıdır.
- Küçükbaş hayvancılıkta kontrolsüz bir melezleme var. Bu konuda daha fazla yayım ve eğitim faaliyeti yapılmalıdır.
- İllerde damızlık havuzları oluşturulmalıdır.
- Halk elinde koruma sürülerinin sayısı arttırılmalıdır.
-Kadınların ve genç çiftçilerin işletme sahibi olması teşvik edilmelidir.
- Kulak küpeleri kaliteli üretilmelidir.
- Örgütlenme yeterli değildi. Örgütler; yetiştiricilerin, üreticilerin taleplerine odaklanmalıdır.
- Sağım makinelerinin kullanılması yaygınlaştırılmalı, bu konuda destek verilmelidir.
- Kırsalda Bereket projesine benzer bir sistemle hayvan sayısı az olan aile işletmelerinin hayvan sayısı ve ekonomik durumu desteklenmelidir.
- Uzun yıllar hayvancılık yapan işletmeler ile işe yeni başlayan işletmeler arasında destek ve teşvik sistemi açısından bir fark olması, uzun yıllar hayvancılık yapan işletmelere daha düşük faizlerle kredi verilmesi gereklidir.
- Bölgesel test istasyonları kurularak en iyi erkek materyalin seçilmesine yönelik rutine dönüştürülecek projeler yapılmalıdır.
- Kurban bayramlarında satılamayarak elde kalan hayvanlar kamu tarafından alınarak Et ve Süt kurumunca değerlendirilmelidir.
- Merkezi ve yerel yönetimlerce çobanların sosyal aktivitelere dahil edilmeleri sağlanmalı, bu konuda yetiştirici birlikleriyle ortak faaliyetler düzenlenmelidir.
