ÖMER FARUK ÇİFTÇİ/ÜSKÜP
Kuzey Makedonya’nın başkenti Üsküp, 9. Uluslararası Balkan Ekonomi Zirvesi’ne ev sahipliği yaptı. Etkinlik kapsamında Kuzey Makedonya ile karşılıklı ekonomik ilişkiler ve yatırım fırsatları değerlendirildi.
Program süresince çok sayıda iş insanı, birebir B2B görüşmelerde bir araya geldi. Türkiye ve Balkanlar’daki Rumeli kökenli girişimcilerin sesi olmayı ve bu potansiyeli küresel ölçekte tanıtmayı amaçlayan zirveye yoğun katılım sağlandı. Zirveye Kuzey Makedonya Başbakan Yardımcısı ve Çevre Bakanı Izet Medziti, Avrupa İşleri Bakanı Orhan Murtezani, Enerji Bakanı Sanja Bojinovska, Türkiye Üsküp Büyükelçisi Fatih Ulusoy, Kuzey Makedonya Bursa Fahri Konsolosu Halil Bedzeti ile Şahterm Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Şahin de katıldı.
Açılışta iki ülkenin milli marşlarının çalınmasının ardından konuşan RUMELİSİAD Başkanı Murat Evke, “Biz geçmişimizden ilham alarak büyüyen bir nesiliz. Bugün burada toplandığımız salon, bin yıllık kültürün, emeğin ve dayanışmanın sembolüdür” dedi. Evke, “Rumeli’den yola çıkıp Anadolu’da kök salan bir kuşağın temsilcileri olarak, coğrafi sınırları haritalar belirlese de gönül coğrafyamız tanımlanamaz. Rumeli; sadece bir yer değil, aynı zamanda çalışkanlık, cesaret ve yeniliği barındıran bir düşünce ve duygu evrenidir.” ifadelerini kullandı.
“Üyelerimizin ihracatı %18 arttı”
Şahterm’in Üsküp’teki yatırımına da değinen Evke, bu girişimi destekleyen Şahterm Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Şahin’e, süreci yakından takip eden Büyükelçi Fatih Ulusoy ve Halil Bedzeti’ye teşekkür etti.
Konuşmasında, Şahterm’in yatırımının Türkiye ile Kuzey Makedonya arasındaki iş birliğine örnek teşkil ettiğini ve yeni yatırımların önünü açacağını belirten Evke, “Rumeli kökenli sanayicilerimiz ve iş dünyamız, Bursa’dan başlayarak 38 ülkeye yayılan yatırımlarla 60 binden fazla kişiye istihdam sağlıyor. Üyelerimizin toplam ihracatı geçtiğimiz yıl yüzde 18 artarak 2,6 milyar dolara ulaştı. Bu rakamların ardındaki ortak vizyon ve dayanışma en değerli kazanımımızdır” dedi.
Evke ayrıca, Balkan Ekonomi Zirveleri’nin yalnızca fikir alışverişine değil, somut projelere ve iş birliklerine de zemin oluşturduğunu vurguladı. “Geçtiğimiz yıl Türkiye ile Balkan ülkeleri arasındaki dış ticaret hacmi yüzde 12,5 artarak 23,4 milyar dolara yükseldi. Bursa, Balkanlara ihracatta üst üste üçüncü yılı da büyümeyle kapattı. Üyelerimizin 2023 yılı Balkan ihracatı yüzde 18 artışla 900 milyon doları aştı.” diye konuştu.
"Türkiye, ekonomik bir partner olmanın ötesinde güçlü bir müttefik"
Zirvede konuşan Kuzey Makedonya Başbakan Yardımcısı ve Çevre ve Mekânsal Planlama Bakanı Izet Medziti, Türk yatırımcılarla her türlü iş birliğine açık olduklarını belirtti. Medziti, ülkesinin ekonomik yapısını güçlendirmeye ve yatırım çekmeye yönelik kararlılığını yineledi. “Şimdi atacağımız ilk adım, samimi, dayanışmacı ve stratejik bir iş birliği ile Kuzey Makedonya ve Türkiye arasında sağlam bir aile yapısı kurmak olacaktır. Türkiye yalnızca ekonomik bir ortak değil; aynı zamanda güvenilir ve dönüştürücü bir dosttur. Bu örnek ilişkiyi daha da ileri taşımak için somut adımlar atmalıyız.” dedi.
Avrupa İşleri Bakanı Orhan Murtezani de açılış konuşmalarında söz alarak, Türkçe yaptığı konuşmada Türkiye ile Kuzey Makedonya arasındaki güçlü ilişkilerin altını çizdi. Murtezani, “Bugün ekonomi başta olmak üzere pek çok alanda ilişkilerimiz güçleniyor. Türkiye, bölgenin istikrarında kilit rol oynayan önemli bir ortaktır” dedi.
Enerji Bakanı Sanja Bojinovska ise zirvenin iki ülke arasında yeni ekonomik kapılar açtığını belirterek, “Türkiye ile ekonomik ilişkiler her alanda gelişmeli. Bursa’da açılan fahri konsolosluk bunun en net göstergelerinden biridir” ifadelerini kullandı.
"Ticaret hacmini 2 milyar dolara çıkarma hedefi var"
Türkiye’nin Üsküp Büyükelçisi Fatih Ulusoy da iki ülkenin ilişkilerini stratejik ortaklık düzeyinde değerlendirdi. Türkiye’nin Kuzey Makedonya’ya verdiği destekle bu ülkede en önemli ekonomik aktörlerden biri olduğunu vurgulayan Ulusoy, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 1 milyar dolara yaklaştığını söyledi. “Türkiye, Kuzey Makedonya’nın en çok ithalat yaptığı altıncı ülke konumundadır. Ticaret hacmini 2 milyar dolara ulaştırma yönünde karşılıklı güçlü bir irade mevcuttur” dedi.
Türk firmalarının Kuzey Makedonya’daki toplam yatırımının 2 milyar doları bulduğunu belirten Ulusoy, “10 bin kişiye istihdam sağlayan Türk şirketleri, ülkenin ekonomik kalkınmasında önemli rol üstleniyor. Şahterm’in yatırımı bu katkıyı daha da büyütecektir. Türk iş dünyasını bu dost ülkeye yatırım yapmaya davet ediyoruz.” şeklinde konuştu.
2024 yılında Kuzey Makedonya’yı 280 bin Türk turistin, Türkiye’yi ise 250 bin Kuzey Makedonyalının ziyaret ettiğini de belirten Ulusoy, Türk Hava Yolları’nın Ohrid uçuşlarına başladığını söyledi.
“Dünyanın kalite standartlarını karşılıyoruz”
Zirvenin sonunda kürsüye çıkan Şahterm Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Şahin, şirketin dünya çapında beyaz eşya markalarına rezistans sağlayan lider firmalardan biri olduğunu belirtti. Özellikle fırın ısıtıcıları üretiminde Avrupa’da açık farkla en büyük kapasiteye sahip olduklarını vurgulayan Şahin, “Kalite standartları konusunda dünyanın her yerinde kabul gören sertifikalara sahibiz. Teknolojik altyapımızla da ön sıralardayız.” dedi.
Kuzey Makedonya’da kurulacak fabrikanın Endüstri 4.0 çerçevesinde robotik sistemlerle üretim yapacağını belirten Şahin, bu ülkeyi seçme nedenlerine de değindi.
"Rakipler doğuya yönelirken biz batıya geldik"
Batılı markaların düşük iş gücü nedeniyle doğuya yöneldiğine dikkat çeken Şahin, Kuzey Makedonya’yı seçerken barışçıl yapısını ve Atatürk’ün eğitim aldığı topraklar olmasını dikkate aldıklarını söyledi. “Önümüzdeki beş yıl içinde Kuzey Makedonya’yı Avrupa’nın elektrikli ısıtıcı üretim merkezi haline getirme vizyonumuz var ve buna tüm kalbimizle inanıyoruz. Türkiye’deki mevcut kur politikaları düzelirse elbette memnun oluruz, ancak bu şekilde devam ederse sanayicilerimiz alternatif pazarlara yönelmek zorunda kalacak. Kuzey Makedonya bu anlamda gönül rahatlığıyla yatırım yapılabilecek bir ülkedir.” dedi.
Öte yandan zirvenin yarın Şahterm’in Üsküp’teki yeni fabrikasının temel atma töreniyle devam edeceği belirtildi.
