MEHMET KAYA
EKONOMİ gazetesinin Türkiye gündemine iki yıl önce getirmeye başladığı, ödemeler dengesi içindeki inşaat yatırımlarında eldeki verilerden biri daha “gizli” hale geldi. Diğer yandan doğrudan yatırımlar olarak yurt dışından gayrimenkul alımları hala yayınlanıyor. Normalde ödemeler dengesinde böyle bir kalem yoktu. Ciddi tutarlara ulaşan alımlar olunca Merkez Bankası ayrı bir satır açarak Türkiye’de yerleşiklerin yurt dışından gayrimenkul alımını “bilgi için” vermeye başladı. Özetleyelim, 2021’e kadar 200-300 milyon dolar olan Türklerin yurt dışından gayrimenkul alımı 2023’de 1.7 milyar dolara, 2024’te 2.2 milyar dolara çıktı. 2025 Eylül ayı itibariyle de 1 milyar 997 milyar dolara ulaştı. Eylül ayı itibariyle yıllıklandırılmış veri 2.6 milyar dolar. Yıl sonunda 3 milyar doları geçerse şaşırmamak gerekir.
Bakanlık bülten yayınlamayı durdurdu
Türkiye’nin yurt dışına yaptığı doğrudan yatırımlar içinde inşaat ve gayrimenkul dikkatle takip ediliyor. Bunun yanında bir başka dikkatle takip edilen veri de hizmetler dengesi içindeki inşaat gelir-giderleriydi. Burada ana konu elbette yurt dışı müteahhitlik. Yakın zamanda, Ticaret Bakanlığı yurt dışında iş üstlenen Türk müteahhitlik şirketlerinin bildirimlerinden oluşan Yurt Dışı Müteahhitlik İstatistik Bültenini aylık olarak düzenli yayınlamayı durdurdu. Üç aylık ya da altı aylık veya yıllık veri olarak açıklanacak mı belirsiz. Aylık bülten bildirime dayalı olduğu için sapmalar olabiliyor, hatta yılı takip eden aylarda ciddi revizeler olabiliyordu.
Bir başka sürpriz ise TÜİK’ten geldi. Hizmet gelirleri içinde inşaatı ki yurt dışında üstlenilen müteahhitlik hizmetlerinden Türkiye’ye getirilen parayı buradan takip ediyorduk, Eylül ayı bülteni itibariyle durdurdu. Merkez Bankasının da verileri gizlediği görüldü. Son yıllarda veri açıklamalarında önemli değişiklikler gözleniyor. Sadece TÜİK değil, diğer kurum ve kuruluşlarda da açıklanan verileri durdurma eğilimi görünüyor. İnşaat hizmet gelir-gider istatistiği yanında daha önce gazeteci olarak takip ettiğimiz, faaliyete başlayan sanayi kuruluşlarının istatistikleri, teşvik istatistikleri gibi önemli veriler önce yayınlandı sonra kapsamdan çıkarıldı, yayını durduruldu. Açık kaynaklarda ulaşabildiğimiz veriler her geçen gün biraz daha azalıyor.
