6 Şubat depreminin yıkım faturası, birbiriyle örtüşen saptamalar ortaya çıkarıyor. Ama işin etki analizi boyutunun unutulmaması gerekiyor.
6 Şubat depreminin yaşandığı 11 il ile ilgili hasar sonuçları peyderpey açıklanırken EKONOMİ muhabiri arkadaşımız Merve Yiğitcan, depremin imalat sanayii, tarım, baraj ve gölet yıkımları ile turizm tesislerinin zararları üzerine oluşturduğu haberinde toplam zararın 181,1 milyar TL olduğu bilgisine ulaşıyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı toplam hasarı 154.7 milyar TL olarak tahmin ediyor. Bölgenin önemli geçim kaynağı olan tarım ve hayvancılık sektöründeki hasar 24.2 milyar ile büyük bir pay oluşturuyor.
Cumhurbaşkanlığı deprem felaketinin Türkiye ekonomisine yükü yaklaşık 2 trilyon lira olarak hesaplanıyor. Bu da 4.4 Trilyon TL’lık 2023 bütçe büyüklüğünün yüzde 44.2’sine ulaşıyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, deprem bölgesinde sahada gerçekleştirdiği anket çalışmasında 11 ilde 8.599 şirket ile görüşerek hasarın 81 milyar TL olduğunu öngörmüş.
Kuşkusuz burada bir ‘’ilk’’ olarak TÜRKONFED ‘in 10 Şubat’da yayımladığı “Afet Ön Değerlendirme Durum Raporu”nun 84 milyar $’lık hasar tespitinin söz konusu yeni çalışmalarla doğrulandığı dikkatimi çekiyor. Bu raporda yer alan “KOBİ’lere yönelik özel politikaların geliştirilmesi gerektiği ‘’ talebi dün gibi sıcaklığını koruyor.
Oysa imalat sanayinin yaralarının sarılmasında tek anlamlı önlem ‘mücbir hal‘ ilanıyla vergi ve sigorta prim ödemelerinin 31.08’e dek ertelenmesi oldu. Prefabrik konut yapımında KDV ‘nin % 1‘e düşürülmesi bir başka önlemdi.
“Ortak Akıl Antakya Grubu’’nda yer alan EKONOMİ okuruna Hatay’daki sanayi yıkımının yarattığı zararı sorduğumda, “6 Nisan’da tarihi yapılar ve sanayi kuruluşlarındaki gerçek hasarı tespit edeceğiz. Ama korkarım ilk öngörülerin çok üstüne çıkacak” yanıtı korkutucu olsa da, gerçekçi bir ifade.
Kamu kuruluşları ve sivil inisiyatifler 11 ildeki hasarın tespitine çalışıyorlar.
Bu yapılırken, TÜRKONFED‘in “Bilim yol gösterici olsun ve her hasar etki analiziyle değerlendirilsin” ifadesinin çok gerçekçi ve yol gösterici olduğunu düşünüyorum.
GÜNÜN SÖZÜ:
Demokrasi, İsrail’de büyük sınav veriyor. Savunma Bakanı azledilince tüm toplum sokağa döküldü, dilerim, kazanan demokrasi olsun…
