Şebnem TURHAN / Şenay ZEREN
Türkiye’de cumhurbaşkanlığı seçimlerinde bir kazananın olmaması ve ikinci tura kalınmasıyla birlikte piyasalar dalgalı bir gün geçirdi. Borsa İstanbul BİST100 endeksi güne yüzde 6,38 düşüşle devre kesiciyle başladı, gün içinde kayıplarının bir kısmını geri aldı, kapanışa doğru kayıplar hızlandı. Dolar/TL 19.67, Euro/TL 21.38 seviyesinin üzerine çıktı, en sert etki ise Türkiye’nin 5 yıllık iflas risk primi CDS’lerde yaşandı. Cuma kapanışa göre sert yükselen CDS’ler 606 puanı aştı. Uzmanlar ikinci tura kadar piyasalarda dalgalı bir seyrin sürebileceğini, yatırımcıların çok hareket etmemesi gerektiğini belirtirken ilk seçim belirsizliğinin geride kalması, ikinci tur ile seçim gündeminin tamamlanacak olmasının ise borsada normalleşmenin başlayacağına işaret ettiğini vurguladı. Kapanışa doğru satışlar hızlanırken BİST100 endeksi dün günü yüzde 6,14 düşüşle 4501 puandan tamamladı.
Geçen hafta giren dün çıktı
Geçen hafta özellikle Borsa İstanbul’da seçimlerin ilk turda bitebileceğinin fiyatlanmasıyla birlikte bankacılık ve holding hisselerine az da olsa yabancı talebi gözlenmiş ve iki endeks de hızla yükselmişti. Ancak ilk turda cumhurbaşkanının netleşememesi dün açılışta her iki endekste de hisselerin taban seviyelerden güne başlamasına neden oldu. Borsa İstanbul’da 2 Aralık 2022’den bu yana ilk kez yüzde 30’un üzerine çıkan yabancı oranının da dün yaşanan çıkışlarla birlikte düşmesi muhtemel.
Açılışla birlikte tüm endekslerde devre kesicinin çalışmasının ardından seans yeniden açıldığında ise BİST100 dışı ve ulaştırma ile halka arz endeksine gelen alımlarla borsada kayıpların geri alınması çabası yaşandı. Gün içinde yüzde 2,5'e kadar gerileyen kayıplara rağmen BİSTTUMY yüzde 1,7'nin, halka arz endeksi ise yüzde 3,5'in üzerinde yükseliş sergiledi. Geçen haftanın gözde endeksleri bankacılık endeksi yüzde 9,5'in, holdingler endeksi ise yüzde 7'in üzerinde kayıp yaşadı. Ki uzmanlar geçen hafta bu hisselere girerek yükselmesine neden olan yabancının dünkü hareketinin satış yönlü olduğunu dile getirdi. Kapanışa doğru satışların hızlanmasıyla ulaştırma ve BİSTTUMY endeksi negatife dönerken halka arz endeksi pozitif tarafta kalmayı başardı.
BİST100 dışı hisseler öne çıkabilir
Bilgi veren piyasa uzmanı seçim belirsizliğinin şimdilik masadan kalktığını seçim döneminin ayrı bir stresi olduğunu ve yatırımcının bu dönemde pozisyon alma iştahında olmadığını vurgulayarak, birkaç gün içinde fiyatların dengelenebileceğini dile getirdi. İkinci tur seçimlere kadar borsayı yukarıya taşıyacak ekstra bir katalizör olmadığını söyleyen uzman, bundan sonra piyasanın yeni ekonomi yönetimi, düzenleyici kurumlara yeni atamalar olup olmayacağını takip edeceğini kaydetti. Meclis tablosunun ikinci turda cumhurbaşkanlığı seçimine yansıması halinde mevcut ekonomi politikasının sürmesinin muhtemel olduğunu belirten uzman ancak yabancı yatırımcıyı cezbedebilecek politika seti de uygulanabileceğine işaret etti. İlk turda seçim biter fiyatlamasında BİST30 hisselerinin öne çıktığını hatırlatan uzman bundan sonraki süreçte ise son iki üç yılda görüldüğü gibi BİST100 dışı hisselere yönelimin öne çıkacağını vurguladı.
CDS’ler 6 ayın zirvesine yükseldi
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's’in seçimlere yönelik değerlendirmesinde ise yeni Erdoğan döneminin 'ortodoks dışı çizginin devamı' olacağı belirtildi. Notta, makroihtiyati tedbirlerin ve ağır kur baskılarının devamına işaret edebileceği kaydedildi. Yabancı uzmanlar da yaptıkları yorumlarda TL'nin değerinde kayıp yaşanabileceğine dikkat çekerken TL üzerindeki baskının çok artmasının politika değişikliğine zorlayabileceğine işaret edildi. Öte yandan Türkiye'nin CDS'leri cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından keskin yükselerek 6 ayın zirvesine tırmandı. Türkiye'nin 5 yıllık iflas risk primi CDS açılışta cuma gününe kıyasla 105 baz puan artışla 597 baz puana yükseldi. S&P Global Market Intelligence bunun, 2022 Kasım ayından beri kaydedilen en yüksek seviye olduğunu belirtti. Ardından Türkiye'nin 5 yıllık CDS'leri yükselişini sürdürerek 606 baz puanı aştı.
Bu arada Türkiye'nin her vadede gösterge tahvil faizleri dün sert geriledi. 2 yıllık gösterge tahvil faizi yüzde 16,92 seviyesinden yüzde 9,36'ya kadar inerken, 5 yıllık gösterge tahvil faizi de yüzde 18,73'ten yüzde 13,82'ye düştü. 10 yıllık gösterge tahvil faizi de yüzde 14,35 seviyesinden yüzde 11,59'a indi. Türkiye'nin dolar cinsi tahvil faizleri de 5 sentten fazla geriledi. Tradeweb verilerine göre 2034 vadeli dolar cinsi tahvil 5.8 sent düşüşle şubat ayından bu yana en düşük seviye olan 95 sentin hafif üzerinde işlem gördü.
Döviz kurlarında makas geriledi
Seçim öncesinde yoğun talep ve regülatörlerin bankalara yönelik sözlü uyarılarıyla döviz kurlarında bankalararası piyasa ile serbest piyasa ve bankalardan satışta açılan makas dün görece geriledi. Dolar/TL ve Euro/ TL bankalararası piyasada yükselirken serbest piyasa ile bankalararası piyasada geçen hafta yüzde 10’u aşan makas yüzde 6-7 seviyelerine geriledi. Bankacılık sektörü uzmanları geçen hafta kurumsal satışa yönelik kısıtlamanın seçim sonrası ilk işlem gününde yaşanmadığını dile getirirken döviz talebinin de çok yoğun olmadığını kaydetti.
PİYASADAKİ HAREKETLERİ UZMANLAR NASIL YORUMLADI
MEVCUT POLİTİKALARIN DEVAMI MUHTEMEL
Global Menkul Değerler Araştırma Grup Direktörü Serdar Pazı: İkinci tur sonlanana kadar mevcut politikaların devam edilmesi muhtemel. Yani kapalıçarşı ile bankalar arası kur makasının devam edeceğini düşünüyorum. Endekste de 4300-4400 bandı kısa vadeli dip ve 200 günlük ortalama. Oralara doğru tepki alımları gelmesi beklenebilir. Seçim öncesi 5 bin direncini aşamadık; gelecek iki hafta için de benzer sürecin görülebileceğini düşünüyorum.
BELİRSİZLİK BASKISI KALKINCA NORMALLEŞME BAŞLAYACAK
Fortuna Capital Danışmanlık Kurucusu Dr. Altuğ Özaslan: Piyasa belirsizlik sevmez ve görünen o ki Mayıs 2023 seçimlerine dair belirsizlik bitti, ister birinci tur ister ikinci tur piyasa sonuç bellidir diyor. Bu belirsizlik baskısının kalkması ile BİST'in fiyatlama davranışı da artık normalleşmeye başlayacak. Seçimde değişimi satın alan para çıkarken, son aylarda değişim olur endişesiyle çıkan para geri girecek. Kısa vadede biraz yüksek volatilite görebiliriz ama devamında fiyatlama davranışlarının normalleşmesi ile beraber endeks için yerel seçime kadar pozitif bir görünüm oluşma ihtimalini yüksek buluyorum. Ekonomi yönetiminde kim olur sorusu herkesin merakı ama her kim olursa olsun mevcut söylemler ve geçmiş veri itibariyle düşük faiz politikası devam edecektir. Serbest piyasa dinamiklerini bozucu tedbirler ve telkinler, zaman içerisinde sertleşerek ve sözlüden yazılıya geçerek mevcut politikayı desteklenmeye devam edebilir Düşük politika faizi, görece yüksek mevduat ve kredi faizi devam edebilir. Yerel seçime doğru giderken bütçe harcamaları daha da artacaktır, bu da enflasyonun yüzde 40'ın altına inmeyeceğine işaret eder. Bunu mevcut ekonomi politikasının devamı ile birleştirirsek de negatif reel faiz ortamında tasarruf sahibinin seçenekleri daralıyor. Burada KKM devam edecek mi sorusu önemli ama en azından yerel seçime kadar devam edeceğini düşünüyorum. Interbank ile Kapalıçarşı arasındaki kur makası kapanır mı daha da mı açılır sorusunun cevabını samimiyetle söylüyorum şu an öngörmek çok zor. Ama bu makas açılırsa dönüşümlü KKM'ye verilen faiz kadar bir tavan makas seviyesi olabileceğini öngörüyorum. Mevcut fiyatlama dahilinde sabah Kapalıçarşı'da 22.10 seviyesinden başlayan USDTRY satış fiyatı 21'e kadar geriledi ve makas daraldı. Burada fiyatlama davranışı kalıcı mı olacak yoksa seçim öncesine mi dönecek bunun kararını yeni ekonomi yönetiminin alacağı kararlar belirleyecek.
DALGALANMALAR BİR İKİ GÜN DAHA SÜRECEK
İnfo Yatırım Genel Müdür Yardımcısı Mert Yılmaz: Piyasanın genel isteği seçimin ikinci tura kalmamasıydı. İlk turda kim kazanırsa kazansın daha olumlu olacağı düşünülüyordu. Geçen hafta borsada yabancı alışı görünce ve yabancı hisseleri hükümetin değişeceğine ilişkin beklentiyle alınınca piyasa bu işin ilk turda biteceğine ve bir kısmı da Kemal Kılıçdaroğlu lehine biteceğine inandı. Burada en büyük sorun alıcı ve satıcının zaman zaman tekelleşmesi, bir tane alıcı veya bir tane satıcı algıyı şekillendirebiliyor. Sonuçta seçim ikinci tura kaldı. Dün yaşanan satışlar ilk tura yönelik beklentilerle ciddi pozisyonlanma vardı ve olanların satışları. Buna karşın dün bile iyi performans gösteren Aselsan, Emlak Konut gibi hisseler vardı. Dalgalanmalar bir iki gün daha devam edecek sonrasında normalleşiriz. İki seçim arasında mı sonrasında mı olur bilinmez, ekonomik modelden politikasından bir dönüş olmayacak kadrolar belki ama piyasa kim bakan olur bürokraside değişiklik olur mu sinyal aramak ister. Eğer seçime kadar bile iyi fiyatlamak istediği bir şey bulursa fiyatlar. İkinci turun ardından da bir kur hareketi göreceğiz bu da enflasyon yaratacak, faizler düşük kalmaya devam edecek. O nedenle geçen yılki kadar olmasa da borsa yatırımcı açısından yine önemli alternatiflerden biri haline gelecek.
ALGILAMALAR NEREYE KAYIYORSA BORSADA ORAYA KAYABİLİR
İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer: Cumhurbaşkanlığı seçim sonucunda seçimin ikinci tura kaldığı anlaşılıyor. Bu piyasalar için ekstra 15 gün daha belirsiz demek. Dolayısıyla önümüzdeki 9 iş günü daha açık kalacak piyasalarda dalgalı bir seyir görmemiz mümkün olduğunu söyleyebiliriz. Sabah açılışta seçimin netlik sağlanamamasının vereceği baskıyı net bir şekilde gördük. Borsa güne devre keserek başladı. Dolayısıyla seçimin ilk turda bittiğine ilişkin coşkulu fiyatlamanın gerisinde bir açılış oldu. Geçen hafta Muharrem İnce’nin seçimden çekildiğini açıklamasının ardından yaşanan yüzde 7’nin üzerindeki iyimser havanın yüzde 1,3’ü cuma günü geri alınmıştı. Kurda henüz yukarı yönlü sert bir hareket yok. Yatay yukarı yönlü seyrin sürdüğünü söylemek mümkün. Buna karşın CDS puanımızda hafif yükseliş var. Burada da iyimserliğin geri alındığını söylemek mümkün. 28 Mayıs’a kadar yaşanabilecek siyasi gelişmelerden borsa endeksi etkilenebilir. Bir nevi algılamalar nereye kayıyorsa borsada oraya kayabilir. Kısa vadeli bakan yatırımcı için zor bir 15 gün olacaktır. Dolayısıyla kısa vadeli yatırımcılar için kredili, yüksek riskli ve kaldıraçlı işlemlerin zorluğu devam ediyor. Bir miktar nakitte kalmak bu dönemde faydalı olabilir görüşündeyiz.
