ŞEBNEM TURHAN
Hisse senedi piyasalarında umutlu başlayan yıl küresel ve yerel sarsıntıların gölgesinde negatif seyre döndü. 19 Mart’ta İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınıp tutuklanmasına kadar 10 bin puanın üzerinde kalmayı başaran BİST100 endeksi sert kayıp yaşarken yılın ilk 5 ayı geride kaldığında borsa yatırımcısı reel olarak büyük kayıplar yaşadı. EKONOMİ’nin mayıs ayı yüzde 2,1 aylık enflasyon beklentisiyle yaptığı hesaplamalara göre BİST100 mayısta yatırımcısına yüzde 2,69, beş ayda ise yüzde 28,31 kaybettirdi. Yılın ilk 5 ayında dört endeks dışında 29 endeks yatırımcısına reel olarak kayıp yaşattı. Mayısta ise 12 endeks reel olarak kaybettirmezken 21 endeks reel olarak yatırımcısına kayıp getirdi.
19 Mart sonrası kayıplar hızlandı
Borsa İstanbul enflasyonla mücadele kapsamında uygulanan sıkı para politikasında TL’de mevduat ve para piyasası fonlarında risksiz getirinin artması ile birlikte son yıllarda performans kaybı yaşıyor. Bunun yanı sıra enflasyon muhasebesi uygulaması ve şirketlerin yine sıkı para politikasıyla iç piyasada, küresel gelişmelerin etkisiyle dış piyasada yaşadıkları zorluklarla hisse senedi yatırımcısının iştahı oldukça kesildi. Yine de 2025 yılı piyasa analistleri için en kötüsünün geride kaldığı ve pozitif geçebileceği düşünülen bir yıl olarak başladı. Bu olumlu hava yabancı yatırımcının da küçük de olsa girişiyle birlikte 19 Mart’a kadar çok coşkulu olmasa da devam etti. 19 Mart’ta İBB Başkanı İmamoğlu’na yönelik operasyon sonrasındaki finansal sarsıntı hisse senedi piyasasında işleri negatife çevirdi. 19 Mart sonrası hem yerli hem de yabancı yatırımcı borsadan çıkış yaptı endeksler pozitif tarafta tutunamadı.
Spor endeksi en çok kaybettiren
EKONOMİ’nin piyasanın yüzde 2,1 olan mayıs ayı enflasyon beklentisine göre yaptığı hesapla yılın ilk 5 ayında enflasyon yüzde 15,74 seviyesinde gerçekleşebilir. Enflasyon beklentisine göre borsa endekslerinde yatırımcının reel kaybını hesapladık. BİST100 endeksi mayıs ayında nominal olarak yüzde 0,65 geriledi, bu reel olarak yatırımcının aylık kaybının yüzde 2,69 olduğunu gösteriyor. Yılın ilk 5 ayında BİST100 endeksinde nominal düşüş yüzde 8,25, hesaplanan yüzde 15,74 beş aylık enflasyona göre yılın ilk 5 ayında reel kayıp yüzde 20,73 oldu. BİST100 endeksi yatırımcısına en çok kaybettiren endeks değil. Mayısta yüzde 7,61, yılın 5 ayında yüzde 21,21 düşen spor endeksi aylık yüzde 9,51, beş aylık yüzde 31,93 yarattığı kayıpla yatırımcısını en çok üzen endeks oldu.
Yabancının gözdesi bankacılık endeksi
Yabancının en çok tercih ettiği bankacılık endeksi mayıs ayını pozitif geçirmeyi başardı. Ki Merkez Bankası haftalık menkul kıymet verileri de son 6 haftadır yabancı yatırımcının küçük de olsa hisse senedi piyasasına giriş yaptığını ortaya koyuyor. Verilere göre yabancı hisse senedi piyasasında 6 haftada 895.5 milyon dolar, mayısın 4 haftasında ise 534 milyon dolarlık net alım gerçekleştirdi. Bu girişler de bankacılık endeksinde etkili olmuş görünüyor. Bankacılık endeksi mayısta nominal yüzde 5,46 yükseldi reel getiri yüzde 3,3 oldu. Ancak yılın ilk beş ayında yüzde 17,03 düşen endeksin yatırımcısına yaşattığı 5 aylık kayıp yüzde 28,31 oldu. Sanayi endeksi mayısı yüzde 3,63 nominal yüzde 5,61 reel kayıpla geçirirken yılın ilk 5 ayındaki yüzde 9,8 düşüşün reel kaybı yüzde 14,45 hesaplandı.
Ulaştırma endeksi mayısta yüzde 3,26 nominal yüzde 5,25 reel kayıp, 5 ayda yüzde 2,22 yükselse de yüzde 11,68 reel kayıpla öne çıkarken, holdingler endeksi mayısı sadece yüzde 0,16 nominal yükselişle geçirdi. Holding endeksinin mayıstaki reel kaybı yüzde 1,90, 5 aylık ise yüzde 18,37 oldu.
En çok kazandıran teknoloji endeksi
BİST30 endeksi mayısta yüzde 0,4 nominal yüzde 1,67 reel kayıp, 5 ayda yüzde 17,59 düşüşle yüzde 20,16 reel kayıp yaşatırken yatırımcısına, hizmetler endeksi yüzde 1,62 nominal yükseliş yaptığı mayısta kaybını yüzde 0,47’ye düşürdü ama 5 aylık reel kayıp yüzde 14,58 oldu.
Yılın ilk 5 ayını pozitif kapatan ve yatırımcısına reel olarak kazanç yaratan endeksler de var. Bunların başında teknoloji geliyor. Mayısta yüzde 4,58 düşüşle yüzde 6,8 reel kayıp yaşatsa da yılın ilk 5 ayında yüzde 34,89 yükselişiyle yatırımcısına yüzde 16,55 reel getiri sağladı teknoloji endeksi. İnşaat endeksi de yüzde 26,58 yükseldiği ilk 5 ayda yatırımcısına yüzde 9,37 reel getiri, madencilik endeksi yüzde 7,76 reel getiri sağladı. Son reel getiri ise bu yıl şubattan bu yana izin çıkmayan halka arzların yer aldığı halka arz endeksinden geldi. Halka arz endeksi hem mayısta hem de yılın ilk 5 ayında yatırımcısını güldürdü. Halka arz endeksi aylık yüzde 4,48, 5 aylık yüzde 5,23 reel getiri sağladı.
19 Mart’tan bu yana BİST100 piyasa değeri 1.47 trilyon lira eridi
Borsa İstanbul endekslerinde kayıp BİST100’in piyasa değerini de geriletiyor. 2024 yılı sonunda BİST100 piyasa değeri 8 trilyon 554 milyar 988 milyon lira seviyesindeydi. 18 Mart’ta gelindiğinde BİS100 piyasa değeri 1.1 trilyon lira artarak 9 trilyon 645 milyar 532 milyon liraya yükseldi. 19 Mart ile birlikte sert düşen BİST100 piyasa değeri nisan sonunda 8 trilyon 299 milyar 627 milyon liraya, mayıs sonunda ise 8 trilyon 172 milyar 644 milyon liraya geriledi. Böylece yılın ilk 5 ayı geride kaldığında yıl sonuna göre BİST100 piyasa değeri 382.34 milyar lira, 18 Mart’tan bu yana ise 1.47 trilyon lira geriledi.
