Şebnem TURHAN
Borsa İstanbul geçen yıl yüksek enflasyon ve düşük faiz politikası nedeniyle yatırım uzmanları tarafından bir nevi ‘alternatifsiz’ yatırım aracı olarak değerlendirildi. Borsa geçen yılı rekorlarla kapatırken bu yıl ilk ay oldukça dalgalı ve sert düşüşlere sahne oldu. Borsada sert hareketler yaşanırken yeni halka arz olan hisselerde ise yukarı yönle sürekli tavan giden bir seyir oluştu.
Bu durumu yatırım uzmanları endişe ile izlerken Sermaye Piyasası Kurulu’nun ise bu konuda adım atıp atmayacağı gündeme geldi. Borsa İstanbul ise mekanizması daha uygun olduğu için bu ay üç halka arz hissesine tedbir kararı aldı. ‘Tavan tavan’ giden halka arz hisseleri SPK’ya yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre izleme altında. Kaynaklar, her ne kadar borsa kadar hızlı aksiyon alınamasa da SPK’nın anormal fiyat oluşumlarının arka planında neler olup bittiğini tüm hareketlerin incelendiğini dile getirdi.
Neden tavan tavan gidiyor
Pandemi ile birlikte hem halka arzlar çoğaldı hem de Borsa İstanbul yatırımcı akınına uğradı. Geçen hafta borsa yatırımcı sayısı 4 milyon sınırını aştı. Özellikle halka arzlar ise yeni yatırımcıları çekme konusunda öne çıkıyor. Halka arzlarda öyle bir algı oluştu ki ‘kaç tavan gider’ sorusu neredeyse tüm halka arz yatırımcılarının ağzında. Ancak yatırım uzmanları bu durumu oldukça sıkıntılı buluyor. Piyasa uzmanlarından edinilen bilgiye göre halka arzların aslında kendisi de bir sıkıntı. Üst üste bu kadar çok halka arz yapılmasını doğru bulmayan piyasa oyuncuları sermaye piyasalarının bu kadar halka arzı karşılayacak derinlikte ve likiditede olmadığını dile getirdi. Halka arz dağılımlarının her ne kadar SPK son bir adım atmış olsa da yanlış olduğunu savunan piyasa oyuncuları ‘sözde’ kurumsal alımlarının yoğun olduğunu ve hisse işleme açılmasının ardından da tahtayı yukarı sürdüklerini ileri sürdü. Böylece halka arz hisselerinin tavan tavan gittiğini savunan piyasa oyuncuları burada bir yanlış olduğunu ancak bu yanlışı ispatlamanın ise mümkün olmadığını vurguladı. Piyasa oyuncuları ilk sorulması gereken sorunun ise “Halka arzlar neden tavan tavan gidiyor” olduğuna işaret etti.
Öte yandan bir başka piyasa oyuncusu da halka arz olan hisselerde uzun dönemli hareketlere dikkat çekti. İlk açılmasının ardından 5-10 tavan yapan halka arz hissesinin belli bir dönemin sonunda yönünü aşağıya çevirdiğine işaret eden piyasa uzmanı bu hareketlerin de araştırılması gerektiğini vurguladı. SPK’nın devreye girmesini beklemeden aracı kurumların da yatırımcılara bu konuda uyarılarda bulunması gerektiğini söyleyen piyasa uzmanı ancak halka arz hisselerine yönelik bozulan algının piyasa dinamiklerinin sağlıklı işlemesi için bir an önce düzeltilmesi gerektiğine işaret etti.
SPK arkasındaki yapıyı araştırıyor
Peki piyasanın bu uyarılarına SPK ne diyor? SPK halka arz öncesinde şirketlerde oldukça yoğun bir inceleme yapıyor. Ancak hisse fi yatı konusunda SPK’nın bir yetkisi yok. Aynı zamanda SPK hareketler konusunda da hemen aksiyon alamıyor çünkü bu hareketlerin arkasında planlı toplu bir davranış olup olmadığını araştırması gerekiyor. Bu nedenle de SPK’nın cezaları ve uyarıları hep geriden geliyor. SPK’ya yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre Borsa İstanbul’un anında tedbir alabilen mekanizmaları kurumda bulunmuyor. Ve kağıtların hareketine ilişkin de bir aksiyonu olamıyor. Ancak halka arzlarda bir algı bozukluğu yaşandığını kaynakların verdiği bilgiye göre SPK da düşünüyor. Önceki yıllarda rastlanmadığı şekilde halka arz sonrasında kaç tavan gideceğine ilişkin yatırımcıların beklentilerinin olması bu algı bozukluğunun en önemli işaretini oluşturuyor. SPK kaynaklarının verdiği bilgiye göre SPK tüm hareketleri takip ediyor. Fiyata bakmıyor ancak SPK bu hareketlerin arkasında planlı bir şey var mı yok mu bu kadar tavan hareketi neden oluyor araştırıyor. ‘Kaç tavan gider’ algı bozukluğunun düzeltilmesi için de bir şeyler yapmak gerektiğini belirten SPK’ya yakın kaynaklar buna yönelik de çalışmaların sürdüğünü doğruladı. Halka arzlara hala talep olduğunu bozulan algısıyla yatırımcıların ‘her gün tavan giden bir hisse bulmalıyım’ fikriyle hareket ettiklerine dikkat çeken SPK’ya yakın kaynakları böyle bir gerçekliğin olmadığını dile getirdi.
