ŞEBNEM TURHAN
Borsa İstanbul’da işlem gören şirketler 2025 yılının ilk çeyreğine ilişkin bilançolarını yayımladı. Bazı şirketler finansalları yayımlamak ek süre isterken 532 şirketin ilk çeyrek verileri belli oldu. Enflasyon muhasebesinin uygulandığı bu yılın ilk çeyreğinde 532 şirketten 265’i zarar açıkladı. Böylece borsada işlem gören şirketlerin yüzde 50,3’u yani yarısı zarar ile ilk çeyreği geride bıraktı, en yüksek zarar açıklayan şirket ise 5.1 milyar lira ile Vestel Elektronik oldu. Bankalar dışarda bırakıldığında ise 521 şirketin 265’i zarar etmiş durumda ve oran yüzde 51’i aşıyor.
Sıkı koşullar yükselen rekabet vurdu
Borsa İstanbul’da enflasyon muhasebesine tabi olan şirketler geçen yıldan bu yana finansallarında güçlü veriler yakalayamıyor. Ancak bu yıl enflasyon muhasebesinin yanı sıra hem yurtiçi hem de yurtdışı gelişmeler ve gerileyen talep şirket finansallarında etkili oldu. Borsa İstanbul’da işlem gören şirketlerin net kar ve zarar verileri üzerinden EKONOMİ’nin yaptığı değerlendirmeye göre bu yılın ilk çeyreği borsanın yarısı için zararla kapandı. Bilançosuna enflasyon muhasebesi uygulanmayan bankalar hariç tutulduğunda borsadaki 521 şirket bu yılın ilk çeyrek finansallarını açıkladı, açıklamayan şirketler ise ek süre talep etti. Bu sonuçlara göre şirketlerden 265’i bu yıl ilk çeyrek zarar ederken enerji, petro kimya, beyaz eşya, demir çelik şirketlerinde yükselen zarar grafiği dikkat çekti.
Uzmanlar, her ne kadar faiz indirimleri başlamış olsa da devam eden sıkı para politikasıyla geçen yılın aynı dönemine göre zayıflayan iç talep, yurtdışı piyasalarda ise yoğun rekabet ve yine zayıf talep nedeniyle düşen fiyatlar bu sonuçların gelmesinde etkili oldu. Bunun yanı sıra TL'nin reel olarak değerlenmesi de özellikle ihracatçı şirketlerde zayıf bilanço sonuçları açıklanması sonucunu doğurdu.
Yüzde 67’si için işler geçen yıla göre kötü
Net kâr ve zarar verilerine göre bu yıl ilk çeyrekte zarar eden 265 şirketin 100’ü geçen yılın ilk çeyreğinde kar açıklamıştı. Yani böylece bu yıl ilk çeyrekte zarar eden şirketlerin yüzde 37’si geçen yıl ilk çeyrekte kar etmişlerdi. Bunun yan sıra geçen yıla göre zararını artıran şirketler de bulunuyor. 265 şirket arasında 78 şirket yani yüzde 30’u da geçen yıl ilk çeyrekte yaptıkları zarardan daha yüksek miktarlarda zarar açıkladı. Zarar açıklamasına rağmen geçen yılın ilk çeyreğindeki zararın altında kalmayı başarabilen şirketler de oldu. Finansal sonuçlara göre zarar eden 265 şirketin 58’i geçen yılın ilk çeyreğindeki zararlarından daha düşük miktarda zarar açıkladılar.
Kârdan zarara dönen şirketler
Geçen yıl ilk çeyrekte kar ederken bu yıl zararıyla dikkat çeken şirketlerin başında İnvestco Holding geliyor, geçen yıl ilk çeyrekte 2.88 milyar lira net karı olan şirket bu yıl ilk çeyrekte 3.46 milyar lira zarar etti. Yine Zorlu Enerji de geçen yıl ilk çeyrekte 3.5 milyar lira kar ederken bu yıl 3.33 milyar lira zarar yazdı. Petkim 870.5 milyon liralık geçen yıl ilk çeyrek karından bu yıl ilk çeyrekte 2.58 milyar lira zarara dönerken, Türk Hava Yolları geçen yıl ilk çeyrekte 6.92 milyar lira kar etmişken bu yıl ilk çeyrekte 1.85 milyar lira zarar etti. Arçelik 395.11 milyon lira kardan bu yıl ilk çeyrek 1.64 milyar lira zarara geçerken, Koç Holding'in geçen yıl ilk çeyrekte 1.35 milyar lira olan karının bu yıl ilk çeyrek 1.41 milyar lira zarara dönmesi dikkat çekti.
Zararını daha da büyüten şirketler
Zararını artıran şirketlerde ise bu bilanço döneminde en çok zarar eden Vestel Elektronik öne çıktı. Geçen yıl ilk çeyrekte 215.98 milyar lira zarar eden şirket bu yıl ilk çeyrekte 5.1 milyar liraya taşıdı zararını. Yine Alarko geçen yıl ilk çeyrekte 1.27 milyar lira zarar etmişken bu yıl ilk çeyrekte 2.32 milyar lira zarar açıkladı, Mogan Enerji 2.28 milyar lira olan geçen yıl ilk çeyrek zararından sonra bu yıl ilk çeyrekte 2.28 milyar lira zarar etti. Kardemir de geçen yıl 831.9 milyon lira olan zararını bu yıl ilk çeyrekte 1.48 milyar liraya yükseltti.
Açıklanan zararda gerileyenler
Geçen yıl ilk çeyrek zarar etse de bu yıl ilk çeyrekte bunun altında kalmayı başaran şirketlerde ise en dikkat çekeni Sabancı Holding oldu. Sabancı Holding geçen yıl ilk çeyrekteki 5.4 milyar liralık zararını bu yıl ilk çeyrekte 2.93 milyar liraya geriletti, Pegasus da geçen yıl ilk çeyrekteki 3.5 milyar lira zararını bu yıl ilk çeyrekte 2.6 milyar liraya indirdi. Enerjsa geçen yıl ilk çeyrekte yaptığı 2.75 milyar liralık zararın ardından bu yıl ilk çeyrekte 741 milyon lira zarar etti, İzmir Demir Çelik de geçen yılki 1 milyar liralık zarardan bu yıl 611.1 milyon liralık zarara geriledi.
■ 48 ŞİRKET ZARARDAN KÂRA DÖNDÜ
Bilanço açıklayan bankalar hariç 522 şirketin 257 tanesi ise bu yılın ilk çeyreğini kar ile kapattı. En yüksek kar 8.81 milyar lira ile Tera Menkul Kıymetler'den gelirken onu 8.35 milyar lira ile Reysaş GYO, 6.5 milyar lira ile Ford Oto, 5.13 milyar lira ile Türk Telekom izledi. Ancak Ford Oto geçen yıl ilk çeyrekte yaptığı 8.97 milyar liralık net kar rakamından daha düşük bir kar ile bu yıl ilk çeyreği kapattı. Buna karşın geçen yıl ilk çeyrekte 599.3 bin lira net kar eden 1000 Yatırımlar Holding'in bu yıl ilk çeyrekte net karını 5 milyar liranın üzerine taşıması oldukça dikkat çekti. Bu yılın ilk çeyreğinde kar elde etse de geçen yıla göre büyük düşüş yaşayan şirketlerin başında ise SASA geliyor. Geçen yıl ilk çeyrekte 10.7 milyar lira net kar elde eden şirket bu yıl ilk çeyrekte 1.42 milyar lira net kar elde edebildi. Ereğli Demir Çelik de geçen yıl ilk çeyrekteki 5.6 milyar lira net kardan bu yıl ilk çeyrek 426.4 milyon lira net karar geriledi. Enka İnşaat geçen yıl 4.7 milyar lira bu yıl 3.86 milyar lira net kara indi. İsdemir 4.3 milyar liradan 1 milyar lira net kara indi, Rönesans GYO da 2.24 milyar liradan 459.3 milyon lira net kara geriledi. Emlak Konut GYO ise geçen yılki 81.6 milyon lira net karını bu yıl ilk çeyrekte 3.25 milyar liraya taşıdı. Geçen yıl ilk çeyreği zararla kapatan 48 şirket bu yılın ilk çeyreğinde net kar elde etti. Geçen yıl ilk çeyrekte 936 milyon lira zarar eden Bagfaş bu yıl ilk çeyrekte 382.5 milyon lira net kar, 626.9 milyon lira zarar eden Menderes 122.1 milyon lira, 486.9 milyon lira zarar eden Halk GYO 1.48 milyar lira net kar, 411.5 milyon lira zarar eden Vakıf GYO ise 148.1 milyon lira net kâr elde etti.
