ŞEBNEM TURHAN
Yurtiçi yerleşikler TL’ye ağırlık verip 2024 yılında enflasyon üzeri getiri sağladı ama tüm yatırım araçlarında aslan payını milyonerler aldı. Verilere göre TL mevduatta portföy büyüklüğü 1 milyon lira üzeri olan yatırımcılar toplam TL mevduatın yüzde 80’ine sahip. Hisse senedinde ise 1 milyon lira üzeri portföyü olan yatırımcıların toplam portföydeki payı yüzde 92,4’e kadar çıkıyor. Yatırım fonlarında da durum dikkat çekici. Yatırım fonlarında porftöy büyüklüğü 1 milyon üzeri olan yatırımcıların toplam yatırım fonlarındaki payı yüzde 93,2 seviyesinde.
Her üç yatırım grubunda 1 milyon üzeri portföy sahipleri toplam içinde aldıkları payı son bir yılda en az 1 puan artırmayı da başardı. Türkiye’de 2024 boyunca uygulanan sıkı para politikasının yarattığı yüksek faizler, enflasyonla mücadelede en önemli araçlardan reel değerli TL yurtiçi yerleşiklerin yatırım tercihlerini önemli ölçüde etkiledi.
TL varlıklar 2024 boyunca gözde yatırım aracı olurken enflasyon üzerinde sağlanan faiz getirileri hem mevduatta hem de para piyasası fonlarında yatırımcıya kazandırdı. Hisse senedinde ise seçici olanlar enflasyon üzerinde getiri elde etmeyi başardı. Peki bu yüksek faiz döneminden en karlı çıkan yatırımcı grubu kim oldu? Cevap çok şaşırtıcı olmasa da yüksek portföy büyüklüğüne sahip yatırımcıların bu denli yüksek ağırlığa sahip olmaları getirinin yönünün milyonerlere yönelik olduğunu ortaya koydu. Rakamlara yakından bakalım.
Yurtiçi yerleşiklerde en yüksek artış milyonerde
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) aylık verilerinde mevduatın türleri itibariyle dağılımı yer alıyor. Kasım 2024 itibariyle yurtiçi yerleşiklerin toplam TL mevduatı 2023’ün aynı ayına göre yüzde 38,94 arttı ve 8 trilyon liradan 11.2 trilyon liraya yükseldi. 10 bin liraya kadar mevduatı olanların portföy büyüklüğü sadece yüzde 3,45 artışla 112.23 milyar lira olurken, 10-50 bin lira mevduatı olanların bir yılda portföyü yüzde 22,41 artışla 297.7 milyar liraya çıktı.
50-250 bin liraya kadar mevduatı olanların portföyü bir yılda yüzde 20,6 artarak 635.3 milyar liraya, 250 bin -1 milyon lira arası mevduatı olanların da portföyü yüzde 34,5 yükselerek 1.26 trilyon liraya yükseldi. 1 milyon lira üzeri mevduatı olanların portföyü ise tüm türleri geride bırakarak son bir yılda yüzde 42,43 arttı ve 8.86 trilyon liraya ulaştı.
Yurtiçi yerleşiklerin tüm mevduat türlerinin toplam TL mevduat içindeki payının dağılımı milyonerlerin gücünü bir kez daha ortaya koydu. BDDK verilerine göre 2023 Kasım’da 10 bin liraya kadar olan mevduatın toplam TL mevduat içindeki payı yüzde 1,35 iken 2024 Kasım’da yüzde 1,01’e indi. 10-50 bin lira arası mevduatın toplam mevduat içindeki payı 2023’te yüzde 3,03 idi 2024’de yüzde 2,67’ye düştü.
50- 250 bin lira arası mevduatın toplam içindeki payı yüzde 6,56’dan yüzde 5,69’a gerilerken, 250 bin -1 milyon lira mevduatı olanların toplamdaki payı yüzde 11,69’dan yüzde 11,32’ye düştü. Ama 1 milyon ve üzeri mevduatı olanların toplamdan aldıkları pay 2023’te yüzde 77,37 iken 2024’te yüzde 79,32’ye çıktı. Son iki yılda ise 1 milyon üzeri mevduatın toplam içinde aldığı pay tam 11.6 puan birden fırlamayı başardı.
Hisse senedinde milyoner portföyü yüzde 40,7 arttı
Borsa İstanbul geçen yıl dalgalı bir performans sergiledi, halka arzlara azalan ilgi portföyü düşük olan yatırımcıların hisse senedi piyasalarından çıkışına neden oldu. Risksiz sabit getirili yatırım araçları daha öne çıktı. Buna karşın yine de milyonerler hisse senedinde de portföylerini büyütmeyi tercih etti.
Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre 2024 yılında hisse senedinde toplam portföy yüzde 37,41 arttı ve 4.16 trilyon liradan 5.71 trilyon liraya yükseldi. Hisse senedinde 1 milyon lira üzeri portföyü olanların yatırımları da son bir yılda yüzde 40,7 artış gösterdi. 1 milyon ve üzeri portföyde dağılıma bakıldığında 1-5 milyon lira arası portföyü olanların yatırımı yüzde 28,44, 5-10 milyon lira portföyü olanların yatırımı yüzde 32,06, 10 milyon lira üzeri portföyü olanların yatırımları ise tam yüzde 42,16 artış gösterdi. Yine hisseye en büyük yatırımı yapanların portföyü en yüksek artışa imza attı.
Sadece 1 milyon lira üzeri ağırlığını arttırdı
Hisse senedi yatırımlarında toplam hisse portföyünden alınan pay da milyonerler lehine artış gösterdi. MKK verilerinden yapılan hesaplamalara göre 2023 sonunda 10 bin liraya kadar portföyü olanların toplam hisse senedi yatırımlarındaki payı yüzde 0,25 iken 2024 sonunda yüzde 0,14’e indi. 10-50 bin lira arası portföyü olanların toplamdaki payı yüzde 0,9’dan yüzde 0,67’ye geriledi.
50-250 bin lira arası portföyü olanlarda ise yüzde 3,19 olan pay 2024 sonunda yüzde 2,31’e, 250 bin1 milyon lira arası olanların toplam portföy içindeki ağırlığı da yüzde 5,67’den yüzde 4,81’e indi. 1 milyon lira üzeri portföyü olanların toplam hisse senedi yatırımlarındaki payı ise 2023’teki yüzde 89,98’den yüzde 92,15’e çıktı. Tam 2.17 puanlık yükseliş yaşandı. 1 milyon lira üzeri hisse senedi yatırımı olanların dağılımında yine 10 milyon lira üzeri portföyü olanların yüksek ağırlığı dikkat çekiyor.
MKK verilerinden yapılan hesaba göre 1-5 milyon lira arası hisse senedi portföyü olanların toplam hisse yatırımındaki payı yüzde 6,91, 5-10 milyon lira arası portföyü olanların yüzde 2,66 oldu. Geçen yıl 1-5 milyon lira portföyü olanların payı yüzde 7,39, 5-10 milyon lira arası portföyü olanların payı da yüzde 2,66 seviyesindeydi. İki grupta da gerileme yaşandı. 10 milyon lira üzeri portföyü olanların toplam içindeki payı ise 2023’teki yüzde 79,81’den 2024’te yüzde 82,57’ye kadar çıktı.
■ Fon yatırımında milyoner ağırlığı yüzde 93,21
2024 yılının gözde yatırım aracı hiç kuşkusuz yatırım fonları, özelinde ise para piyasası fonları oldu. MKK verilerine göre toplam yatırım fonları 2024 yılında 2023 yılına göre yüzde 157,7 artarak 1.79 trilyon liradan 4.62 trilyon liraya yükseldi. 1 milyon lira üzeri fon portföyü olanların ise bir yılda artışı yüzde 160,6 olarak hesaplandı. 1 milyon lira üzeri portföyü olanların ayrıntılarına bakıldığında ise hisse ve TL mevduattan farklı olarak en hızlı büyüme yüzde 14,8 artışla 1-5 milyon lira portföyü olanlarda yaşandı. 5-10 milyon lira portföyü olanların 1 yılda büyümesi yüzde 189,7, 10 milyon lira üzeri portföyü olanların artışı ise yüzde 152,5 olarak hesaplandı.
Toplam yatırım fonlarında 10 bin liraya kadar portföyü olanlar 2023 yılında toplam fon yatırımları içinde yüzde 0,18 pay alırken 2024’te bunu yüzde 0,27’ye çıkarmayı başardı. 10- 50 bin lira portföyü olanların toplam yatırım fonlarındaki oranı yüzde 0,56’dan yüzde 0,29’a gerilerken, 50-250 bin lira arası portföyü olanların payı da yüzde 2,16’dan yüzde 1,51’e indi.
250 bin -1 milyon lira arası portföyü olanların toplam fon yatırımlarındaki payı yüzde 7,11’den yüzde 4,9’a sert gerilerken 1 milyon lira üzeri portföyü olanların payı yüzde 92,15’den yüzde 93,21’e çıktı. Milyonerlerin ayrışmasında yatırım fonlarında 10 milyon lira ve üzeri portföyü olanların payındaki hareket dikkat çekici. 10 milyon lira üzeri portföyü olanların payı yüzde 74,64’ten yüzde 72,16’ya geriledi.
