Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ağustos-2025'e ait bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, ağustosta bütçe gelirleri geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 86,5 artarak 1 trilyon 288 milyar 72 milyon lira, bütçe giderleri de yüzde 45,2 artışla 1 trilyon 191 milyar 367 milyon lira olarak gerçekleşti.
Ocak-ağustos döneminde de bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 52 yükselerek 7 trilyon 983 milyar 566 milyon liraya çıktı. Bütçe giderleri de aynı dönemde yüzde 42,8 artarak 8 trilyon 891 milyar 201 milyon lira oldu.
Merkezi yönetim bütçesi, ağustosta 96 milyar 705 milyon lira fazla, ocak-ağustos döneminde ise 907 milyar 635 milyon lira açık verdi.
Verilere göre, göre, merkezi yönetim bütçe giderleri Ağustos 2024'te 820 milyar 314 milyon lira iken bu yılın ağustos ayında yüzde 45,2 artışla 1 trilyon 191 milyar 367 milyon liraya çıktı. Böylece, 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1'i kullanılmış oldu.
Geçen yıl ağustosta 32 milyar 548 milyon lira faiz dışı açık verilirken bu yılın aynı ayında 276 milyar 436 milyon lira faiz dışı fazla oluştu.
Faiz hariç bütçe giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 39,9 artarak 1 trilyon 11 milyar 636 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2024'ün aynı ayında yüzde 7,4 iken geçen ay yüzde 7,9 olarak hesaplandı.
Ağustosta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 31,9 artarak 303 milyar 78 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 8,7'si kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ağustosta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 30,3 artışla 36 milyar 652 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 8,4'ü kullanılmış oldu.
Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 8,1'i harcandı. Ağustosta yüzde 49,9 artışla 83 milyar 305 milyon lira mal ve hizmet alım gideri gerçekleşti.
Cari transferler ağustosta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 48,8 artarak 449 milyar 363 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 7,7'si kullanıldı.
Ağustosta 110 milyar 500 milyon lira sermaye gideri yapılırken sermaye transferi 8 milyar 383 milyon lira olarak gerçekleşti. Borç verme giderleri de 20 milyar 354 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 85,2 artışla 179 milyar 732 milyon lira olarak kayıtlara geçti.
Bütçe gelirleri
Merkezi yönetim bütçe gelirleri geçen yılın ağustos ayında 690 milyar 720 milyon lira iken bu yılın aynı ayında yüzde 86,5 artarak 1 trilyon 288 milyar 72 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ağustos ayı gerçekleşme oranı 2024'te yüzde 8,2 iken geçen ay yüzde 10,1 oldu.
Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay, Ağustos 2024'e göre yüzde 99,5 artarak 1 trilyon 150 milyar 403 milyon liraya çıktı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı 2024'te yüzde 7,8 iken geçen ay yüzde 10,3 olarak tespit edildi.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri yüzde 14,5 artarak 113 milyar 396 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 20 milyar 282 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 992 milyon lira olarak hesaplandı.
Vergi türleri itibarıyla ağustosta geçen yılın aynı ayına göre gelir vergisi yüzde 80,7, kurumlar vergisi yüzde 1333,3, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 64,1, özel tüketim vergisi yüzde 47,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 54,4, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 26,7, damga vergisi yüzde 48,7, harçlar yüzde 66,9 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 32 arttı.
Ocak-ağustos dönemi gerçekleşmeleri
Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Ağustos 2024 döneminde 6 trilyon 226 milyar 569 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 42,8 artışla 8 trilyon 891 milyar 201 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2025'te merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 14 trilyon 731 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 60,4'ü kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 36,7 artarak 7 trilyon 465 milyar 442 milyon liraya çıktı. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 58,4 olarak hesaplandı.
Personel giderleri, söz konusu dönemde, yüzde 34,7 artışla 2 trilyon 372 milyar 959 milyon lira olurken personel giderleri için bütçede öngörülen 3 trilyon 475 milyar 521 milyon lira ödeneğin yüzde 68,3'ü kullanıldı.
Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 32,6 artarak 286 milyar 503 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 434 milyar 991 milyon lira ödeneğin yüzde 65,9'u kullanılmış oldu.
Ocak-ağustos döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 1 trilyon 23 milyar 745 milyon lira ödeneğin yüzde 56,3'ü harcandı. Bu dönemde yüzde 49,3 yükselişle 576 milyar 608 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.
Cari transferler yüzde 39,2 artarak 3 trilyon 350 milyar 694 milyon liraya çıktı. Bütçede öngörülen 5 trilyon 813 milyar 438 milyon lira ödeneğin yüzde 57,6'sı kullanıldı. Söz konusu dönemde 659 milyar 825 milyon lira sermaye gideri, 73 milyar 659 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri de 145 milyar 194 milyon lira olarak hesaplandı. Faiz giderleri yüzde 86,6 artarak 1 trilyon 425 milyar 759 milyon lira olarak belirlendi.
Merkezi yönetim bütçe gelirleri ise geçen yılın ocak-ağustos döneminde 5 trilyon 253 milyar 15 milyon lira iken bu yılın aynı döneminde yüzde 52 artışla 7 trilyon 983 milyar 566 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre, bütçe gelirlerinin ocak-ağustos dönemi gerçekleşme oranı 2024'te yüzde 62,3 iken bu yılın aynı döneminde yüzde 62,4'e çıktı.
Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde, geçen yılın ocak-ağustos dönemine göre yüzde 56,1 artarak 6 trilyon 871 milyar 696 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 61,7 olarak kayıtlara geçti.
Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri de yüzde 26,1 artarak 894 milyar 771 milyon liraya çıktı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 168 milyar 982 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 48 milyar 117 milyon lira olarak belirlendi.
Vergi türleri itibarıyla ocak-ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre gelir vergisi yüzde 93,2, kurumlar vergisi yüzde 68,5, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 60,1, özel tüketim vergisi yüzde 39,2, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 68,1, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 24,7, damga vergisi yüzde 54,7, harçlar yüzde 64,9 ve diğer vergi gelirleri yüzde 45,8 artış gösterdi.
