Duygu GÖKSU
Muğla’nın Milas ilçesinde yerli linyit kömürü kullanarak elektrik üretmek amacıyla 1987 ve 1995 yıllarında faaliyete başlayan Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri, toplam bin 50 MWh kurulu gücü ile Türkiye’nin toplam elektrik ihtiyacının ortalama yüzde 2,5’ini karşılıyor.
Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Tic. A.Ş. (YK Enerji) Genel Müdürü M. Serhat Dinç, yaklaşık 3 bin 100 çalışanla bölgenin en büyük işverenlerinden olduklarını ve mevcut işgücünün %75’inin bölge halkından oluştuğunu belirtti. Bölge ekonomisi için YK Enerji’nin yarattığı katma değere dikkat çeken Dinç, Milas’a özgü zeytinlerden elde ettikleri zeytinyağı için yürüttükleri markalaşma çalışmalarının yıl sonunda tamamlanacağını açıkladı.
YK Enerji’nin, Türkiye’de en büyük ikinci enerji özelleştirmesi olarak 2,7 milyar dolarlık bir bedelle devralındığını söyleyen Dinç, “Her bir ünitemizin lisans değerini 210 MWh olarak devraldık. Fiili olarak ise 170 MWh civarında bir üretim gerçekleşiyordu. İhale bedelinin dışında, 280 milyon euroluk rehabilitasyon çalışmaları yapıyoruz. Her ünitemizi 232 megavata çıkarıyoruz. Ünite başına yaklaşık 40 MWh’lık bir artış hedefledik ve bunu başarıyoruz. Baca gazı salınımlarını daha da azaltarak çevre emisyon kriterlerini Avrupa standartlarına getirdik” diye konuştu.
Santralin yanındaki büyük maden işletmesinde, kamudan devralındığında 168 milyon tonluk bir rezerv göründüğünü, işletmeye başlar başlamaz rezerv doğrulama çalışmalarını yaptıklarını aktaran Dinç, “1987’de Yeniköy ve 1995’te Kemerköy faaliyete başlamış. Bu santraller bölgede bulunan kömürün spesifik özelliklerine göre dizayn edilmiş ve devlet tarafından buradaki santrali alıp, dünyanın bir başka yerine götürürsek, kömürün kimyasal ve kalorifik değerlerini aynı şekilde yakalayamayız. Burada maden olmasaydı, santralin bir anlamı kalmazdı. Santralleri taşımak veya ithal maden kullanma fikirleri gerçekçi değil. Kamu otoritesi, bizden çok önce bu bölgede santrallerin kurulmasına karar vermiş. O dönemde hangi yıl, nerede çalışma yapılacağı devlet tarafından planlanmış ve ruhsat verilmiş” ifadelerini kullandı.
Küresel ölçekte enerji arz güvenliğiyle ilgili son yıllarda yaşanan sorunların, yerli kaynakların önemini bir kez daha ortaya koyduğuna dikkat çeken Dinç, “YK Enerji olarak yüzde 100 bölgenin yerli linyit kaynağını kullanarak Türkiye enerji arzının yüzde 2,5’ini sağlıyoruz. Ege Bölgesi’nin sürdürülebilir elektrik arzında kritik bir öneme sahibiz. Önümüzdeki yıllarda da ülkemizin enerji arz güvenliğinde yerli kömür kaçınılmaz bir şekilde önemini koruyacak” dedi.
Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin verimliliği artırmaya yönelik rehabilitasyon yatırımlarına vurgu yapan Dinç, bu yatırımlarla birlikte, santrallerin kapasite kullanım oranının yüzde 64’ten yüzde 83’e, emre amadeliğin ise yüzde 72’den yüzde 88’e geldiğini ve brüt üretimin ise 5,221’gigavat saatten yaklaşık 8 bin GW saate yükseldiğini belirtti.
“Sahibi değil işletmecisiyiz”
Madenleri kapatırken, madenin gittiği yerin tersine toprağın atılarak sahaların kapatıldığını aktaran Dinç, “Böylece alanın rehabilitasyonu sağlanıyor. Üzerine ise bölgedeki bitki örtüsüne uyan ağaçlarla rehabilitasyon yapıyoruz. Kapatılan maden sahalarında, kanun gereği işletme hakkı devri oluyor. Topraklar üzerinde herhangi bir hakka sahip değiliz, sadece işletme hakkımız var. Devlet adına kamulaştırıyoruz. Kamulaştırma ücretini ödeyip Hazine adına kaydediyoruz. Madenler çıkarıldığında, ruhsat alanı içerisinde kalan arazi, hak sahiplerine iade ediliyor” açıklamalarında bulundu.
“Olması gereken termik santralin en iyi örneğiyiz”
Maden sahaları açılırken zeytin ağaçlarının kesilmeden taşındığı bilgisini veren YK Enerji Genel Müdürü M. Serhat Dinç, “Dekupajı yapılan sahalardan taşınarak, dökümü tamamlanan sahalara belirli bir planlama dahilinde ağaç dikimi yapılıyor. Orman Genel Müdürlüğü ile protokolümüz çerçevesinde, şu ana kadar 3 milyon ağaç dikildi, su sayı yıl sonuna kadar 4 milyona, 2025’in sonuna kadar 5 milyona ulaşacak. Yaptığımız ek yatırımlara ve bölgede hayata geçirdiğimiz toplumsal yatırım çalışmalarına baktığımızda, bir termik santralin nasıl olması gerektiğinin çok iyi bir örneğiyiz. Kapatılan maden sahalarındaki zeytinliklerdeki Milas’a özgü memecik cinsi zeytinlerden erken hasat, soğuk sıkım yöntemiyle elde edilen zeytinyağı, 2022’e Milas Ticaret ve Sanayi Odası tarafından coğrafi işarete layık görüldü. Yıl sonuna kadar markalaşma çalışmaları tamamlanacak” dedi.