Leyla İLHAN
İstanbul’da kentsel dönüşümün hızlandırılması için çalışmalar sürüyor. Kahramanmaraş depremi sonrası sadece KİPTAŞ’a gelen dönüşüm talebi iki kat arttı. 3,5 yıldan bu yana İBB iştiraki KİPTAŞ’ın genel müdürlüğünü yürüten Ali Kurt, İstanbul’da dönüşüme başladıklarında 2 bin TL olan metrekare maliyetinin iki yılda 8 kat artarak arsa hariç 16 bin liraya çıktığını söyledi. 100 metrekarelik bir konutun dönüşüm maliyetinin 1,6 milyon liraya ulaştığını ifade eden Kurt, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin faizsiz kredi önergesinin bu ay kabul edildiğini söyledi. Kurt, “Kredi kullanmak isteyenlerin hane geliri asgari ücretin iki katını geçmeyecek. Üst sınır 1 milyon lira olacak. Geri ödenmesi ise 10 yılı geçmeyecek. Bunun için yıllık 2,9 milyarlık bir bütçe ayırıldı” diye konuştu. Başka ödeme modelleri de bulunduğunu hatırlatan Kurt, maliyetin yüzde 20’si peşin ödenmek üzere kalan kısmın inşaat süresi kadar faizsiz vadelendirildiğini söyledi. Tek yapıları 12 ay, site tarzı yapıları 24 ayda tamamladıklarını belirten Kurt, “Ancak uzun vadeli borçlanmak isterlerse de KİPTAŞ kefaleti ile bankalardan kredi kullanma imkanı sunuyoruz. Burada da piyasa faizinin altında bir borçlanma imkanı sağlıyoruz” dedi.
“Uzlaşı kültüründe sorun var”
İstanbul’daki yapıların dönüşümü için başlattıkları İstanbul Yenileniyor’a deprem sonrası başvuru sayısının iki kat arttığını aktaran Kurt, “23 bin 930 adet başvuru geldi. Bu 466 bin 378 bağımsız birime ve 1 milyon 704 bin insanın yaşadığı yere denk geliyor. Şu ana kadar uzlaşıp yıktıklarımızın hepsinin de gerçekten riskli çıktı. Yani 1 milyon 704 bin insan ben riskli yapıda yaşıyorum diyor” dedi. Başvuru sayısı artmasına rağmen uzlaşı konusunda sorunların sürdüğü uyarısında bulunan Ali Kurt, “Talebin artması uzlaşı kültürün artırdığı anlamına gelmiyor” diye yakındı.
Başvuruların 39 ilçenin tamamından geldiğini kaydeden Kurt, “Özellikle Küçükçekmece, Kadıköy, Güngören, Esenler, Bağcılar ve Bahçelievler’den yoğun talep alıyoruz. Bunlar zaten uzmanların hep konuştuğu riskli kuşakta kalan ilçeler” bilgisini verdi. Ali Kurt, yakın zamanda 611 bağımsız üniteyi yıkacaklarını, ayrıca 6 bin 128 konutta da uzlaşma aşamasına geldiklerini kaydetti.
Güçlendirmede koordinatör olacak
Güvenilir kurum algısını güçlendirmede de kullandıklarını anlatan Kurt, “Orada tamamen koordinasyon görevi yapacağız. Uzlaştıkça güçlendirme projelerini hayata geçireceğiz” bilgisini paylaştı. Dönüşüm projelerinde sadece cüzi bir müşavirlik ücreti aldıklarını belirten Kurt, “Yakın zamanda Sarıyer’de kar amaçlı proje yapacağız. Buralardan gelen kaynakla sosyal konut ve kentsel dönüşüm projelerini finanse ediyoruz” dedi. Kurt, İstanbul’da evi olmayanlar için Avrupa Yakası’nda sabit taksit seçeneği ile ev sunmayı hedefl ediklerini belirterek 200’ün üzerinde konutun olacağı projenin temelini haziranda atacaklarını açıkladı.
“750 bin boş konut kiralanmalı”
İstanbul gibi büyük kentlerde yapıların boş kalma lüksü olmadığını belirten Kurt, İstanbul Planlama Ajansı verilerine göre 750 bin boş konut bulunduğunu bunlardan sağlam olanların tespit edilerek dönüşüm aşamasında geçici barınma için kiralanabileceğini söyledi. Kurt, “Aslında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürü verilerine göre “ikametgah” olmayan konut sayısı 1,8 milyon ancak bunların bazılarında ara ara enerji tüketimi olduğu için bu rakam 750 bine indi” dedi. Her ilde boş tutulan konutlara ilişkin bir planlama yapılması gerektiğini belirten Kurt “Eğer planlama yapılsaydı, barınma sorunu çözülür, devlet planlı üretim için zaman kazanabilirdi. Ayrıca kira artışları regüle edilip öngörüsüz bir yapılaşmaya gidilmezdi” diye konuştu.
Tarihinin en büyük karını açıklayacak
KİPTAŞ’ı 1,2 milyar lira borçla aldıklarını belirten Ali Kurt, “Şu anda borcumuz yok, ayrıca paramız var. Projeksiyonumuz tutarsa 2024’te KİPTAŞ tarihinin en büyük karını açıklayabilir. KİPTAŞ tarihinin en çok riskli yapıyı dönüştüren yönetimiyiz. 3,5 yılda bin 662 yapıya çözüm ürettik. Bizden önceki 25 yılda bu sayı bin 632 idi. Yani 3,5 yılda 25 yılın 7,5 katı yapı dönüştürdük” dedi.